Hayatları pahasına şüpheli cisimlere müdahale eden bomba imha uzmanları daima teyakkuzda
Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı bünyesinde yer alan Bomba İmha ve İnceleme Şube Müdürlüğü ekipleri, şüpheli cisim ve patlayıcı düzeneklere müdahale ediyor. “İlk hatan son hatan olur” sloganıyla hareket eden bomba uzmanı polisler, olası faciaların önüne hayatlarını tehlikeye atarak geçiyor.
Bomba imha ve inceleme birimlerinde görevli bomba uzmanları, ‘Müdahale Yöntemleri Yönergesi’nde yer alan kategorilere göre şüpheli cisim veya bombalara müdahale ederek etkisiz hale getiriyor. Görevleri sadece müdahale ile sınırlı kalmayan uzmanlar, delil teşkil edebilecek unsurları ve bu unsurları oluşturanlara ait olduğu değerlendirilen tüm bulguları bilimsel yöntemlerle tespit edip, olayların aydınlatılmasına yardımcı oluyor.
Eğitimlerde görevler kadar zorlu
Göreve çıkmadan önce psikolojik ve fiziksel açıdan farklı eğitimlere tabi tutulan bomba uzmanı adaylar, 4 aylık ‘Bomba Uzmanı Temel Eğitim’ kursunun ilk 7 haftasını teorik eğitimlerle geçiriyor. 9 hafta süren uygulamalı arazi eğitimini de tamamlamayı başaran adaylar ‘Bomba Uzmanı’ unvanına sahip oluyor. Eğitimler sırasında her türlü dijital ya da el yapımı bombalara ne şekilde müdahale etmesi gerektiğini öğrenen yeni uzmanlar, en az 6 ay boyunca kendisinden daha kıdemli ve tecrübeli bir uzman eşliğinde görevlerde yer alıyor.
“Sanal-Artırılmış Gerçeklik Eğitim Sınıfı” ile gerçekçi operasyonel eğitim
Eğitimlerin en önemli bölümlerinden birisi ise ‘Sanal-Artırılmış Gerçeklik Eğitim Sınıfı’nda yer alıyor. Sistem sayesinde bomba uzmanı polislere sanal ortamda eğitim verilebiliyor. Eğitimlerde, birçok mekan ve durum simüle edilmiş haliyle bulunurken, farklı senaryolarla da pek çok taktiksel operasyon aslına uygun bir şekilde gerçekleştirilebiliyor. Sistemde kullanılan ekipmanlar ise gerçeğine uygun şekilde optimize edilmiş durumda. Bunun yanı sıra ‘Elektronik Eğitim Sınıfı’nda da 2 hafta eğitim gören polisler burada elektronik aksamlar hakkında tecrübe ediniyor. Tüm bu unsurlar sayesinde ise polislerinin bir yandan algılama, karar verme ve uygulama yetileri gelişirken, diğer yandan da operasyonel becerileri hep diri tutuluyor.
Hayatları pahasına müdahale
İhbar üzerine olay yerine giden bomba uzmanları, öncelikle gerekli kontrollerini ve risk analizlerini yapıyor. Ekipler, çevre güvenliğinin sağlanmasının ardından ise yönetmelik çerçevesinde şüpheli cisim veya patlayıcı düzeneğe müdahale ediyor. Tehlikeden tehlikeye koşan bombacı polisler, imha robotunun kullanılmadığı durumlarda ise üzerindeki 40 kilogramlık koruyucu elbise eşliğinde şüpheli cisme bizzat müdahale ediyor.
Ekipmanların ve malzemelerin neredeyse tamamı yerli ve milli
Bomba uzmanı polislerin eğitimlerinden tatbikatlarına, görev sırasında giydikleri kıyafetlerinden el aletlerine kadar kullandıkları birçok malzeme ve ekipman ise yerli ve milli imkanlarla üretilmiş durumda.
“Aynı anda 26 kursiyere eğitim verebiliyoruz”
21 yılını geride bıraktığı polislik mesleğinin son 17 yılında Bomba Uzmanı olarak görev yapan Ferudun Yurt, Bomba İmha ve İnceleme Şube Müdürlüğü ile ilgili detaylardan bahsetti. Elektronik eğitim sınıfı ile ilgili konuşan Yurt, şunları dedi:
“Elektronik eğitim sınıfımızda kursiyerlerimize mesleki elektronik eğitim veriyoruz. Yaklaşık 2 hafta süren bir eğitim oluyor burada. El aletleri, elektronik devre tasarımı yapımında kullanılan diğer aletler, devre elemanları, kullanım alanları gibi konularda kursiyerlerimiz eğitim alıyor. Bu sınıfta aynı anda 26 kursiyere eğitim verebiliyoruz. Kullanmamız gereken bütün ekipman ve araç gereçler burada mevcut. Alanında tecrübeli en az 3 eğitmenimiz tarafından dersler veriliyor.”
“Kursiyerlerimiz sanal ortamda da eğitim alıyor”
Sanal-Artırılmış Gerçeklik Eğitim Sınıfından bahseden Yurt, “Burayı, gelişen teknolojiye ayak uydurabilmek adına, kursiyerlerimize sanal ortamda eğitim verebilmek için hazırladık. Sahada karşılaşabilecek olayların senaryoları hazırlanıp, burada sanal gerçeklilik gözlüğü ile eğitimleri veriliyor. Patlama sonrası olay yeri inceleme ve müdahale çalışmaları, robot ve mayın dedektörü kullanımı gibi birçok senaryomuz hazırlanmış durumda. Burası sayesinde kursiyerlerimiz olumsuz hava şartlarından da etkilenmemiş oluyor. Burada daha detaylı ve geriye dönük çalışmalar yapılabiliyor. Senaryolarımız artırılabiliyor. Zamana ve mekana bağlı kalmaksızın çalışmalar yapılabiliyor. Bu sayede ise kursiyerlerimiz kabiliyet ve tecrübelerini artırmış oluyor. Bu sistem 2 yıldır eğitim programımıza dahil edilmiş durumda” dedi.
“Türkiye’de aktif olarak çalışan 400 bomba uzmanı var”
400 bomba uzmanının yurdun her tarafında görev yaptığını belirten Yurt, “Bomba İmha ve İnceleme Şube Müdürlüğü 1979 yılından beri emniyet teşkilatında aktif olarak çalışıyor. Şehir içlerinde meydana gelen şüpheli paket, patlamış veya patlamamış bomba olayları ve bu durumların incelenmesi konularında görev yapmaktadır. Yerleşkemizde 40 bomba uzmanı ile birlikte görev yapıyoruz. Türkiye’de ise aktif olarak çalışan 400 bomba uzmanı var” ifadelerini kullandı.
“Kursumuz 16 hafta sürüyor”
Eğitim süreci hakkında bilgi veren Yurt, “Kursumuz 16 hafta sürüyor fakat sürece bağlı olarak değişebiliyor. Adaylar önce 7 hafta teorik eğitim alıyor. Daha sonraki 9 haftada da arazide gerçekleştirilen uygulamalı eğitime tabi tutuluyorlar. Psikolojik ve fiziksel baskısı yükse bir eğitimimiz var. Kursiyerler adeta her gün bir sınav içerisinde oldukları için elenme oranı da oldukça yüksek olabiliyor” şeklinde konuştu.
Yeni uzmanların 6 ay boyunca kıdemli uzmanlarla birlikte çalıştığını söyleyen Yurt, “Kursu bitiren polisler bomba uzmanı sertifikası alıyor. Biz de ise işleyiş ‘usta çırak’ ilişkisi gibi devam eder. Yeni uzmanlar, kendilerinden kıdemli ve tecrübeli polislerin gözetiminde 6 ay daha kontrollü bir şekilde sahaya uyum sağlıyorlar” diye konuştu.
“Yönetmelikte belirtilen müdahale şekillerinden birisini uygulanıyor”
Müdahale esnasında uygulanan yöntemlerden bahseden Yurt, “Şüpheli paket olaylarında ise paketle belirli bir emniyet mesafesi aralığı bırakma durumumuz var. Bizden önce olay yerine intikal eden ekiplerimizin olay yerini tamamen emniyet şeridi ile kapatıp tahliye etmesi gerekiyor. İhbarı alan ekibimiz gerekli hazırlıklarını yapıyor. Risk analizini ve ihbar şeklini değerlendiriyor. Ardından da yönetmelikte belirtilen müdahale şekillerinden birisini uyguluyorlar” dedi.
“Koruyucu kıyafetimiz 40 kilogram”
Kullandıkları ekipman ve malzemelerle ilgili konuşan Yurt, “Olaylarda, bomba imha robotu, sinyal kesici, frekans bozucu, bomba imha elbisesi kullanıyoruz. Bunun yanında da ‘fünye’ olarak bilinen düşük miktarda patlayıcı içeren malzemeler kullanıyoruz. Kullandığımız malzemelerin neredeyse tamamı yerli ve milli. Koruyucu kıyafetimiz ise 40 kilogram. Belirli miktarda patlayıcıya belirli mesafelerde koruma sağlayabiliyor” ifadelerine yer verdi.
“Hata yapma durumu olmayan bir birimiz”
Yer aldıkları birimin hatayı asla kabul etmediğini söyleyen Yurt, “Mesleğimizin en zor yanı ise herkesin kaçarak uzaklaştığı yere biz koşarak gidiyoruz. ‘İlk hatan son hatan olur’ diye bir sloganımız var. Hata yapma durumu olmayan bir birimiz. Yapmış olduğumuz hatalar başta kendimiz olmak üzere birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olabilir. Uzmanın tecrübesine ve bilgisine göre birçok şey değişebilir ama burada alınan eğitimin temellerine uyulduğu sürece bir sıkıntı yaşanmaz. Her durum kendisine göre bir önem gerektirir. Paketin ne olduğu, nerede olduğu, ihbarın şekli, bulunduğu bölge gibi unsurlar yeni aksiyon alma şekilleri doğurabilir” diye konuştu.
“Tüm yurtdışı ve yurt içi kurslarımız burada veriliyor”
Bir buçuk sene içerisinde faaliyetlere başlaması planlanan ‘Bomba Uzmanı Eğitim Merkezi’yle ilgili açıklamalar yapan Yurt, “Burası, Türkiye’deki tüm bomba uzmanlarının eğitim ve ekipman konularında bağlı olduğu merkezi. Tüm yurtdışı ve yurt içi kurslarımız burada veriliyor. Kullanılan teçhizatların araştırma geliştirme aşamaları, malzemelerin tedarikleri buradan sağlanıyor. Bulunduğumuz alan ise ‘Bomba Uzmanı Eğitim Merkezi’ olacak. Burası bir eğitim kasabasına dönüştürülecek. Bu projeye istinaden de kursumuz uygun hale getirilecek. Yapılan anlaşmalarla birlikte ise yurt dışında eğitim alan polisler olabiliyor” dedi.
